یکی از مشکلاتی که باعث کلافگی بانوان میشود، بی‌اختیاری ادرار است. بی اختیاری ادرار در بانوان به دلایل مختلفی ممکن است به وجود بیاید. معمولا این مشکل در بانوان بالای 50 سال بیشتر دیده شده است. عدم توجه به درمان بی‌اختیاری ادرار باعث پیشرفت این بیماری شده و برای بانوانی که در اجتماع و محیط‌های کاری مشغول هستند، باعث شرم و خجالت میشود.
اما چگونه می‌توان این مشکل را برطرف کرد؟ علل این بیماری چیست؟ در ادامه پاسخ این سوالات به طور کامل توضیح داده میشود و بانوان می‌توانند با خواندن این مطلب از دلایل و روش‌های درمان این بیماری آگاه شوند.
بی اختیاری ادرار در بانوان چگونه شکل می‌گیرد؟
بی‌اختیاری ادرار معمولا در بانوان مسن بیشتر دیده میشود. این مشکل زمانی به وجود می‌آید که مثانه به طور ناگهانی منقبض شده و ادرار را خارج می‌کند. پس از آن عضلات مجاری ادرار شل می‌شوند و ادرار به صورت غیرارادی خارج میشود. افرادی که اضافه وزن بیش از حد دارند، بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند، زیرا عضلات شکم باعث انقباض ناگهانی مثانه شده و به عضلات آن فشار می‌آورد.
انواع بی‌اختیاری ادرار
این مشکل انواع مختلفی دارد که هرکدام به دلایل خاصی به وجود آمده‌اند. یکی از انواع بی‌اختیاری ادرار که در بسیاری از زنان مشاهده شده، بی‌اختیاری استرسی است. این نوع بی‌اختیاری در اثر فشار آمدن به مثانه ایجاد میشود. به طورمثال در زنان باردار یا زنانی که یائسه شده‌اند این مشکل بیشتر دیده میشود. بی‌اختیاری استرسی پس از هربار عطسه و سرفه باعث دفع ادرار ناگهانی میشود. البته این مشکل با کمک پزشک قابل درمان است.
بی‌اختیاری ادرار فوری
زنانی که دچار بی‌اختیاری فوری می‌شوند، ممکن است به طور ناگهانی احساس نیاز به دفع ادرار کنند ولی زمان کافی برای کنترل خود نداشته باشند. بی‌اختیاری فوری باعث صدمه به عضلات مثانه شده و به همین دلیل فرد توانایی کنترل و نگه داشتن ادرار خود را ندارد و بدن او به صورت غیرارادی ادرار را دفع می‌کند. این نوع بی‌اختیاری معمولا در زنانی که مبتلا به دیابت و آلزایمر هستند، بیشتر دیده شده است.
بی اختیاری ادرار در بانوان به دلیل مثانه پیش‌فعال
مثانه زمانی به پیش فعالی دچار میشود که اعصاب فرمان‌های ناگهانی صادر کند و باعث شود که عضلات مثانه منقبض شوند. در این وضعیت ادرار به طورناخودآگاه دفع میشود و فرد هیچ کنترلی برای نگه داشتن آن ندارد. اگر شخص بیشتر از 7 بار در روز دفع ادرار داشته باشد، به احتمال زیاد دارای مثانه پیش فعال است. از علائم دیگری که نشان‌دهنده مثانه پیش فعال هستند می‌توان به شب ادراری و دفع ادرار پس از هربار نوشیدن آب اشاره کرد.
بی‌اختیاری ادرار به دلیل وجود سنگ مثانه
گاهی‌اوقات مثانه به طور کامل تخلیه نمی‌شود و مقداری از ادرار در آن باقی می‌ماند. معمولا این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که مجرای ادرار به دلیل وجود سنگ مثانه یا عوارض بیماری‌هایی مانند دیابت مسدود شود. این مشکل با کمک پزشک قابل درمان است و جای نگرانی ندارد. متخصصان می‌توانند با کنترل دیابت و برطرف کردن سنگ مثانه از به وجود آمدن این مشکل پیشگیری کنند.
بی‌اختیاری ادرار به دلیل ناتوانی در تفکر و حرکت
این مشکل معمولا در زنان مبتلا به آلزایمر و کسانی که توانایی حرکت سریع ندارند، به وجود می‌آید. آلزایمر توانایی تفکر را از فرد می‌گیرد و این موضوع باعث میشود که شخص ادرار خود را در هرمکان و زمانی دفع کند. همچنین زنانی که دچار مشکلات فیزیکی و حرکتی مانند پارکینسون هستند نیز درموارد زیادی با مشکل بی‌اختیاری ادرار درگیر می‌شوند.
بی‌اختیاری ادرار به دلیل افزایش سن و عفونت
یکی‌دیگر از علل مهم بی‌اختیاری ادرار پیری و افزایش سن است. معمولا بیشتر زنان پس از یائسگی رفته‌رفته به بی‌اختیاری ادرار دچار می‌شوند. افزایش سن سبب ضعیف شدن عضلات ماهیچه‌های مثانه و انقباض ناگهانی آن‌ها میشود؛ به همین دلیل فرد توانایی کنترل دفع ادرار خود را ندارد. همچنین عفونت مجاری ادرار نیز باعث شل شدن عضلات مجرای ادرار شده و به دفع ناگهانی ادرار منجر میشود.
روش های درمان بی اختیاری ادرار در بانوان
برای درمان این بیماری روش‌های مختلفی وجود دارد. پزشک زنان پس از معاینه لگن و سونوگرافی نوع بی‌اختیاری ادرار را تشخیص می‌دهد و سپس از روش های درمانی متناسب با آن استفاده می‌کند. مهم‌ترین روش درمانی بی‌اختیاری ادرار تجویز داروهای مخصوص تقویت عضلات مثانه و مجرای ادرار است.
گاهی‌اوقات پزشک در کنار مصرف دارو، فیزیوتراپی و تغییر در رژیم غذایی را نیز به بیمار توصیه می‌کند. در برخی موارد نیز به دلیل بی‌تاثیر بودن روش‌های درمانی پزشک از جراحی برای رفع مشکل بی‌اختیاری ادرار استفاده می‌کند که البته تعداد این بیماران بسیار محدود است.
عوارض ناشی از بی‌اختیاری ادرار
این بیماری اگر در زمان مناسبی درمان نشود، ممکن است باعث به وجود آمدن عوارض دیگری برای زنان شود. مهم‌ترین عوارض این مشکل عبارتند از:
- ایجاد عفونت در دستگاه تناسلی
- به وجود آمدن مشکلات پوستی
- به وجودآمدن اختلال و مشکلات در زندگی شخصی و کاری
- ایجاد درد و ناتوانی در برقراری رابطه جنسی
موارد بالا از مهم‌ترین عوارضی هستند که از عدم توجه به بی‌اختیاری ادرار ناشی می‌شوند. پس ضروری است که بیمارانی که با این مشکل درگیر هستند، هرچه سریع‌تر از روش‌های درمانی پزشک استفاده کنند و از به وجود آمدن عوارض آن جلوگیری کنند.
پیشگیری از بی اختیاری ادرار در بانوان
اگرچه این بیماری ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود، اما می‌توان با اقداماتی از به وجود آمدن آن پیشگیری کرد. مهم‌ترین این اقدامات به شرح زیر هستند:
- درمان و کنترل بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت
- حفظ وزن مناسب و استفاده از رژیم غذایی ایده‌آل
- کاهش مصرف دخانیات و الکل
- استفاده از خوراکی‌هایی که فیبر بیشتری دارند
با رعایت این نکات می‌توان کمک زیادی به تقویت عضلات مثانه و لگن و در نتیجه کمک به پیشگیری از بی‌اختیاری ادرار کرد.
کلام آخر
بی اختیاری ادرار در بانوان یکی از ساده‌ترین بیماری‌ها محسوب میشود که با کمک پزشک قابل درمان است. در این مقاله تمامی نکات مربوط به این بیماری و روش‌های پیشگیری از آن به طور کامل گفته شد. بانوان می‌توانند با مطالعه این مطلب و رعایت نکات گفته شده در آن از به وجود آمدن این اختلال جلوگیری کنند و در صورت ابتلا پس از مراجعه به پزشک درمان شوند. خوشبختانه این مشکل در بازه زمانی کوتاهی درمان شده و نیاز به جراحی تنها در 10 درصد این بیماران مشاهده میشود.
