افتادگی لگن زمانی اتفاق میافتد که عضلات و بافتهای حمایتکننده اندامهای لگنی مانند رحم، مثانه و رکتوم، ضعیف یا شل شوند. اگر این اندامها به داخل یا خارج از کانال واژن یا مقعد فرود آیند، افتادگی لگن ایجاد میشود. ژنتیک هم ممکن است در افتادگی اندام لگن نقش داشته باشد. بافتهای نگهدارنده این اندام ممکن است در برخی از زنان ضعیفتر باشد و میتواند آنها را بیشتر در معرض خطر افتادگی لگن قرار دهد.
معمولاً 37 درصد زنان بین 61 تا 70 سال از این بیماری عارضه رنج میبرند.
اگر پزشک شما مشکوک به افتادگی اندام لگن در شما باشد، ممکن است آزمایشهای مختلفی را برای شما تجویز کند. پزشک بهطور دقیق باید متوجه شود که یک یا چند عضو از جای خود خارج شده است و افتادگی چهقدر شدید است.
- چه کسانی دچار افتادگی اندام لگنی میشوند؟
- علائم افتادگی لگن چیست؟
- افتادگی اندام لگن چگونه درمان میشود؟
در ادامه این مطلب به این سؤالات پاسخ دادهایم.
افتادگی لگن به زبان ساده
عظلات و بافتهای لگن از اندامهای لگن حمایت میکنند. اندامهای لگنی شامل مثانه، رحم و دهانه رحم، واژن و رکتوم (بخشی از روده) است.
افتادگی زمانی اتفاق میافتاد که عضلات و بافتهای لگن بهعلت ضعیف بودن و یا آسیب دیدن دیگر نتوانند از این اندامها حمایت کنند؛ این موضوع باعث میشود که اندام لگنی به داخل یا خارج از واژن افتاده و یا فشار بیاورند.
انواع افتادگی لگن
انواع مختلف افتادگی اندام لگن به اندام آسیب دیده بستگی دارد؛ رایجترین انواع آن عبارتند از:
افتادگی مثانه (سیستوسل)
این عارضه شایعترین نوع افتادگی لگن است و زمانی اتفاق میافتاد که مثانه به داخل یا خارج از واژن میافتد.
رکتوسل
این نوع عارضه زمانی اتفاق میافتد که رکتوم به داخل واژن یا خارج واژن افتاده باشد.
افتادگی رحم (پرولاپس رحم)
این نوع عارضه زمانی اتفاق میافتد که رحم به داخل یا خارج واژن افتاده باشد. افتادگی رحم گاهیاوقات با افتادگی روده کوچک همراه است، جایی که بخشی از روده کوچک به داخل واژن برآمده میافتد؛ اگرچه این اتفاق بهندرت پیش میآید.
چه کسانی دچار افتادگی لگن میشوند؟
این عارضه معمولاً در زنان مسن پدیدار میشود. زنانی که پیش از این دچار اختلالهایی مانند، اختلال کف لگن، بیاختیاری ادرار و مدفوع شده باشند. همچنین در بعضی افراد به صورت ارثی و ژنتیکی پدیدار میشود.
علائم افتادگی لگن چیست؟
فشار ناشی از افتادگی لگن میتواند باعث ایجاد برآمدگی در واژن شود که گاهی اوقات توسط فرد احساس یا دیده میشود. زنان مبتلا به افتادگی اندام لگن ممکن است در حین فعالیت بدنی یا رابطه جنسی، فشار و درد ناخوشایندی را حس کنند.
از علائم افتادگی اندام لگن میتوان احساس فشار در لگن نام برد؛ فشاری که با ایستادن بیشتر و با سرفه هر روز شدیدتر و بدتر میشود. بیاختیاری ادار یا مشکلات اجابت مزاج را نیز می نوان از انواع این علائم نام برد. مانند احساس اینکه مثانه شما بهطور کامل تخلیه نمیشود و نیاز به تلاش بیشتر برای تخلیه آن دارد.
گاهی اوقات افتادگی اندام لگن علائمی از خود نشان نمیدهد و در معاینات پزشکی به وجود آن پی میبرند.
اگر افتادگی لگن درمان نشود، چه اتفاقی میافتد؟
اگر پرولاپس درمان نشود، با گذشت زمان ممکن است اثرات آن ثابت و حتی بهتدریج بدتر از قبل شود. در موارد نادر، افتادگی شدید میتواند باعث انسداد کلیه یا ناتوانی در دفع ادرار شود و این نیز ممکن است به کلیه آسیب بزند و منجر به عفوت آن شود.
افتادگی لگن چگونه درمان میشود؟
درمان افتادگی اندام لگن به نوع، علائم، سن و اینکه از نظر جنسی چقدر فعال هستید بستگی دارد. درمان شما ممکن است شامل یک یا چند مورد از موارد زیر باشد.
استفاده از ابزار پساری
پساری وسیلهای متحرک است که برای حمایت و ثابت نگه داشتن اندامهای لگنی در واژن قرار میگیرد. پساری اشکال و اندازههای مختلفی دارد. این ابزار معمولاً اولین درمانی است که پزشک معالج شما امتحان میکند زیرا عوارض آن خیلی کمتر از عملهای جراحی برای بهبود این عارضه است. در مواردی پساری این قابلیت را دارد که هم افتادگی لگن و هم بیاختیاری ادار را درمان کند.
انجام تمرینات ورزشی و فیزیوتراپی
پزشک شما ممکن است تمریناتی برای تقویت کف لگن به شما آموزش دهد و یا شما را به فیزیوتراپیست معرفی کند. فیزیوتراپیست نیز میتواند با نشان دادن تمریناتی موجب تقویت عضلات کف لگن شما شود. همچنین تمرینات عضلات کف لگن به زنانی که دچار افتادگی اندام لگن و همچنین بیاختیاری ادار هستند کمک میکند.
تغییر عادات غذایی
اگر مشکلات رودهای دارید، ممکن است تغییر برنامه غذایی به شما کمک زیادی کند. خوردن غذاهایی با فیبر بالا نیز از یبوست جلوگیری میکند.
جراحی رحم یا واژن
در این جراحی ممکن است با بافت بدن خود یا بافت مصنوعی برای کمک به ترمیم افتادگی و ایجاد تکیهگاه کف لگن استفاده کنند. این نوع جراحی برای زنان فعال جنسی با افتادگی شدید واژن یا رحم توصیه میشود.
جراحی بستن واژن
این جراحی که کولپوکلیزیس نام دارد، پروپلاس را با بستن دهانه واژن درمان میکند. این عمل میتواند گزینه خوبی برای خانمهایی که قصد مقاربت واژینال ندارند، باشد.
نتیجه گیری
هنگامی که علائمی مانند بیاختیاری ادرار، بیاختیاری مدفوع و احساس درد در نواحی زیرین شکم در شما به وجود آمد، آن را جدی بگیرید، زیرا ممکن است دچار افتادگی لگن شده باشید. با مراجعه به پزشک و انجام آزمایشات میتوانید از وجود این عارضه مطلع شوید و در صورت ابتلا هرچه زودتر اقدام به درمان کنید.
محققان درحال مطالعه و آزمایش جهت پیدا کردن راههایی برای جلوگیری از افتادگی اندام لگن هستند. با اقداماتی مانند حفظ وزن نرمال بدنی، رژیم های سالم غذایی با فیبر بالا، نکشیدن سیگار و دوری ازچاقی و اضافه وزن میتوان از برخی از عوامل به وجود آمدن این عارضه جلوگیری کرد و احتمال ابتلا به آن را کاهش داد.