زایمان یکی از مهم‌ترین مراحل زندگی مادران است. زایمان به دو روش انجام می‌شود؛ طبیعی و سزارین. اکثر مادران از زایمان طبیعی ترسی در وجودشان دارند و به همین دلیل سزارین را برای به دنیا آوردن فرزندشان انتخاب می‌کنند.
اما بسیاری از پزشکان و متخصصان زنان و زایمان براین باورند که زایمان به روش طبیعی برای بدن مادر بهتر است و خطرات کمتری نیز به دنبال دارد. در این مقاله قصد داریم هرآنچه که مادران باردار درباره زایمان به روش طبیعی بدانند را توضیح دهیم و مادران را با نکات و مراحل این زایمان آشنا کنیم.
اقداماتی که قبل از زایمان طبیعی باید انجام شود
مادر قبل از زایمان به روش طبیعی بهتر است که اقداماتی جهت آسان‌کردن روند زایمان خود انجام دهد. مهم‌ترین نکته استراحت‌کردن است. در ماه‌های آخر بارداری معمولا دو ماه آخر بهتر است که مادر برنامه مناسبی برای استراحت داشته باشد.
تغذیه در دوران بارداری و خصوصا ماه‌های هشتم و نهم تاثیر زیادی بر روند زایمان می‌گذارد. پیشنهاد می‌شود که برنامه غذایی مادر در این دوران شامل گوشت قرمز، ماهی، آجیل و مغزها، انواع سبزیجات و میوه‌ها باشد.
داشتن تحرک و انتخاب بیمارستان مناسب برای زایمان
داشتن تحرک و انجام تمرین‌های ورزشی مخصوص از دیگر اقدامات مهم برای آسان کردن روند زایمان است. پیاده‌روی روزانه یکی از بهترین تمرین‌های ورزشی برای زایمان آسان محسوب می‌شود. نکته مهم دیگری که مادران باید به آن توجه داشته باشند، انتخاب بیمارستان مناسب و پزشک ماهر برای زایمان است. متخصص زنان و محلی که مادران باردار برای به دنیا آوردن فرزندشان انتخاب می‌کنند، نقش بسیار زیادی در زایمان آسان و بی‌خطر دارد.
زایمان طبیعی چه مزیت‌هایی دارد؟
زایمان به روش طبیعی مزایایی دارد که آن را نسبت به زایمان سزارین متمایز کرده است. توجه به این مزایا می‌تواند کمک زیادی به مادران در تصمیم‌گیری برای انتخاب نحوه زایمان کند. مهم‌ترین این مزایا به شرح زیر هستند:
- در زایمان سزارین به دلیل بیهوشی خطرات احتمالی وجود دارد، اما در روش طبیعی مادر را بیهوش نمی‌کنند
- در زایمان به روش طبیعی مادر خونریزی زیادی ندارد
- در زایمان به روش طبیعی مادر زودتر از بیمارستان مرخص می‌شود
- احتمال مبتلا شدن به بیماری‌های عفونی در زایمان طبیعی کمتر است
- مادر زودتر سلامتی خود را به دست می‌آورد و می‌تواند فعالیت‌های روزمره خود را دوباره آغاز کند
- مادر بلافاصله پس از زایمان می‌تواند به نوزاد شیر بدهد
زایمان به روش طبیعی علاوه بر مادر برای فرزند نیز بهتر است، زیرا خطرات احتمالی مانند نارس به دنیا آمدن نوزاد در این زایمان وجود ندارد.
زایمان به روش طبیعی چه معایبی دارد؟
در کنار مزایای این نوع زایمان به معایبی نیز می‌توان اشاره کرد. احتمال بروز عوارض خاص در زایمان به روش طبیعی بسیار کم است. اما ضروری است که مادر از آن‌ها آگاه باشد. موارد زیر از مهم‌ترین عوارض زایمان طبیعی هستند:
- در زایمان طبیعی احتمال به وجود آمدن مشکلات ادراری و درد هنگام رابطه جنسی وجود دارد
- احتمال وارد شدن صدمه به جنین وجود دارد
- احتمال به وجودآمدن عفونت در ناحیه واژن و لگن نسبتا بالاست
- گاهی‌اوقات پزشک برای خروج راحت‌تر جنین ممکن است برشی در ناحیه واژن ایجاد کند که باعث درد می‌شود
احتمال اینکه این عوارض پس از زایمان برای مادر به وجود بیایند، بسیار کم است و بستگی به شرایط بدنی هر فرد دارد. متخصص زنان قبل از زایمان تشخیص می‌دهد که آیا احتمال بروز این عوارض وجود دارد یا خیر.
نشانه‌های فرارسیدن زمان به دنیا آمدن جنین
علائمی وجود دارد که نشان‌دهنده زمان به دنیا آمدن فرزند است. مادران در صورت مشاهده هرکدام از این موارد باید هرچه سریع‌تر به بیمارستان مراجعه کنند. مهم‌ترین این نشانه‌ها موارد زیر هستند:
- مشاهده لکه، ترشحات خونی و پاره شدن کیسه آب
- درد در ناحیه شکم و لگن
- تغییر ظاهر و جهت شکم به سمت پایین
- داشتن اسهال
این موارد نشان‌دهنده به دنیا آمدن نوزاد هستند که در این وضعیت باید زایمان هرچه زودتر انجام شود.
زایمان طبیعی چگونه انجام می‌شود؟
پس از مشاهده علائم و نشانه‌های به دنیا آمدن جنین و رفتن به بیمارستان، مراحل زایمان به روش طبیعی انجام می‌شود. مرحله اول بازشدن دهانه رحم است که با بررسی‌های پزشک انجام می‌شود. معمولا دهانه رحم باید به اندازه 10 سانتی‌متر باز شود که جنین بتواند به راحتی به دنیا بیاید، درغیر این صورت زایمان سزارین باید انجام شود. بازشدن دهانه رحم با درد زیادی همراه است و مادر بیشترین درد را در این مرحله احساس می‌کند.
مرحله دوم زایمان به روش طبیعی
در این مرحله دهانه رحم به طور کامل بازشده و زمان خارج شدن جنین فرا رسیده است. پزشک با کمک داروها و دستگاه های مخصوصی مراحل به دنیا آمدن جنین را انجام می‌دهد و از مادر هم می‌خواهد که با تنفس عمیق و زور زدن به خارج شدن جنین کمک کند. پس از طی‌کردن این مراحل جنین به دنیا می‌آید.
مرحله سوم زایمان به روش طبیعی
مرحله پایانی زایمان خروج جفت از رحم است. پس از اینکه نوزاد به طور کامل از رحم خارج شد، جفت از دیواره رحم جداشده و بیرون می‌آید. سپس اگر پزشک برشی در واژن برای خروج جنین ایجاد کرده باشد، به زدن بخیه می‌پردازد و مراحل زایمان به پایان می‌رسد و مادر می‌تواند فرزند خود را در آغوش بگیرد.
مراقبتهای بعد از زایمان طبیعی
مراقبتهای پس از زایمان نقش موثری بر روند بهبودی و جلوگیری از به وجود آمدن عفونت دارد. از مهم‌ترین روش‌های مراقبتی می‌توان به داشتن برنامه غذایی مناسب اشاره کرد. پیشنهاد می‌شود مادر از میوه و سبزیجات استفاده کند و برای درمان یبوست پس از زایمان غذاهایی که دارای فیبر بیشتری هستند، در برنامه غذایی خود قرار بدهد. استراحت و ضدعفونی محل بخیه نیز نباید فراموش شود. مصرف منظم داروهایی که پزشک تجویز کرده است نیز بسیار ضروری و موثر هستند.
کلام آخر
زایمان موفق و سالم به دنیا آمدن فرزند نقش موثری بر کانون گرم خانواده و روابط بین زوج‌ها دارد. خوشبختانه با وجود پزشکان ماهر و پیشرفت علم، زایمان طبیعی نسبت به زمان‌های گذشته راحت‌تر و آسان‌تر انجام می‌شود و درصد بروز عوارض بسیار کم شده است. زنان باردار می‌توانند با مشورت پزشک و کمک گرفتن از مطالب گفته شده در این مقاله نوع زایمان مناسب با بدن خود را انتخاب کنند و از لذت در آغوش گرفتن فرزند بهره‌مند شوند.
