آندومتریوز؛ لابد شما همنام این بیماری را بسیار شنیدهاید. بیماری آندومتریوز در زنان یکی از بیماریهای شایع در زنان است که از هر 4 نفر 1 نفر به این بیماری مبتلا میشود، اما خوشبختانه درمانهای مؤثری برای این بیماری وجود دارد.
این بیماری با آسیب به تخمدانها و لولههای فالوپ، میتواند موجب نازایی شود؛ بنابراین فرد مبتلا به این بیماری در صورت عدم رسیدگی و تشخیص بهموقع، با مشکل نازایی نیز مواجه میشود. ازاینرو شناخت علائم این بیماری و روشهای تشخیص آن و همچنین شناخت عوامل زمینهساز این بیماری و راههای پیشگیری از آن بسیار مهم است.
ما در ادامه این مطلب قصد داریم هرآنچه که باید از آندومتریوز را بدانید از علائم تا راههای تشخیص و پیشگیری از این بیماری را به شما معرفی کنیم. نگران نباشید ما هرآنچه که باید بدانید و به شما نگفتهاند را میگوییم تا به سلامت شما کمک کنیم. برای شناخت کامل این بیماری با ما همراه باشید.
اولین مرحله شکست دشمن، شناخت دشمن است؛ آندومتریوز چیست؟
نام این بیماری از کلمه”آندومتر”گرفته شده است. آندومتر بافت داخلی دیواره رحم است که در هنگام قاعدگی تخریب میشود و خونریزی ایجاد میکند. در بیماری آندومتریوز، در خارج از رحم بافتی ایجاد میشود که شبیه بافت آندومتر است و معمولاً روی سایر اندامهای تناسلی در حفره شکمی یا داخل لگن قرار دارد.
این بافت در زمان قاعدگی درست مانند آندومتر تخریب میشود و خونریزی میکند، اما چون نمیتواند از بدن خارج شود، به دام میافتد. در صورت درگیر شدن تخمدانها، کیستهایی به نام آندومتریوز ایجاد میشوند. بافتهای اطراف ممکن است تحریک شوند و در نهایت اسکار و چسبندگی بافت ایجاد شود.
9 عامل زمینهساز آندومتریوز در زنان
درست است که این بیماری علائم خاص خود را دارد اما اغلب بیماران این علائم را بروز نمیدهند و متأسفانه متوجه بیماری نمیشوند.
افرادی که برخی ویژگیهای زیر را دارند زمینه ابتلا به آندومتریوز را دارند و ممکن است دچار این بیماری شوند؛ بنابراین اگر شما هم این ویژگیها را دارید بهتر است برای معاینه به پزشک مراجعه کنید تا در صورت تشخیص بیماری هرچه سریعتر از پیشرفت آن جلوگیری شود.
- بارداریهایی که هرگز منجر به زایمان نشدهاند
- سیکلهای کوتاه پریودی (کمتر از 27 روز پریود شدن)
- بلوغ زودهنگام
- ابتلا یکی از بستگان درجه 1 یا 2 به این بیماری؛ مثل مادر، خواهر، خاله و…
- یائسگی دیرهنگام
- BMI کم
- قرارگیری در معرض استروژن زیاد از حد
- مصرف مواد مخدر و الکل
- اختلالات آناتومیک رحم که مانع خروج آسان خون از رحم شوند
آندومتریوز در زنان چه علائمی دارد؟
این بیماری علائم متنوعی دارد و در هر فرد متفاوت از دیگری است. ممکن است شخصی برخی علائم زیر را نداشته باشد. به هرحال اگر علائم زیر را دارید، برای تشخیص قطعی و درمان به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.
- علامت اولیه این بیماری درد ناحیه لگن است. این درد در دوران قاعدگی بیشتر بروز پیدا میکند. درست است که بیشتر افراد در هنگام قاعدگی درد لگن را احساس میکنند، اما افراد مبتلا به آندومتریوز درد شدیدتری نسبت به حالت معمول قاعدگی تجربه میکنند، این درد ممکن است در طول زمان شدیدتر شود.
- مقاربت دردناک علامت دیگر این بیماری است. فرد حین رابطه جنسی و یا بعد از آن درد شدیدی را احساس میکند.
- خونریزی شدید در دوران قاعدگی و یا حتی خونریزی بین دو دوره قاعدگی از دیگر علائم شایع آندومتریوز است.
- ممکن است فرد در دوران قاعدگی، حین دفع ادرار احساس درد داشته باشد.
- این بیماری گاهی در زنان نابارور برای اولینبار تشخیص داده میشود.
سایر علائم بهویژه در دوران قاعدگی
- احساس خستگی
- اسهال
- یبوست
- نفخ
- حالت تهوع
توجه داشته باشید شدت درد شما الزاماً معیاری مناسب برای سنجش شدت پیشرفت بیماری شما نیست.
آیا آندومتریوز درمان میشود؟
خوشبختانه آندومتریوز در زنان روشهای درمان قطعی متعددی دارد که این روشها بر اساس سطح بیماری شما توسط پزشک معالج تشخیص داده میشوند. برخی از روشهای درمان به شرح زیر است:
- داروهای ضددرد و ضدالتهابی غیراستروئیدی، مثل ایبوپروفن یا سایر مسکنها
- داروهای ضدبارداری خوراکی، به همراه هورمونهای استروژن و پروژسترون، برای جلوگیری از تخمکگذاری و همچنین کاهش جریان قاعدگی
- آگونیست (هورمون آزادکننده گنادوتروپین)، تولید هورمونهای تخمدان را متوقف میکند و “یائسگی پزشکی” ایجاد میکند.
- دانازول (مشتق مصنوعی تستوسترون)
- لاپاراسکوپی: این روش جراحی برای تشخیص و درمان آندومتریوز استفاده میشود. در این روش لاپاراسکوپ به همراه سایر ابزارهای موردنیاز در برشی کوچک در دیواره شکم قرار داده میشود.
- لاپاراتومی: این روش جراحی نسبت به لاپاراسکوپی گستردهتر است و برای برداشتن هرچه بیشتر و دقیقتر آندومتر بدون آسیبزدن به بافتهای سالم مجاور کاربرد دارد.
- هیسترکتومی: در این روش جراحی که آخرین راه است، رحم شخص و احتمالاً تخمدانها از بدن خارج میشوند.
4 راهکار برای کاهش درد آندومتریوز
راهکارهایی به شما معرفی میکنیم که بتوانید درد را کاهش دهید، اما فراموش نکنید که باید به پزشک مراجعه کنید و روشهای درمانی پیشنهاد شده توسط پزشک را پیش بگیرید.
- استراحت و مدیتیشن میتواند درد شما را به میزان چشمگیری کاهش دهد. لطفاً از انجام فعالیتهای سخت و طولانی مثل ورزشهای سنگین و بلندکردن اجسام سنگین خودداری کنید.
- حمام آب گرم معجزه میکند.
- کیسه آب گرم یا پد گرمکننده روی شکم خود بگذارید.
- ورزش منظم روزانه و سبک را در برنامه خود قرار دهید.
کلام پایانی
آندومتریوز در زنان میتواند پیشرفت کند و منجر به نازایی شود. بااینحال حدود 70 درصد از زنان مبتلا به آندومتریوز مشکل بارداری ندارند ولی توصیه پزشکان این است که بانوان درگیر با این بیماری بارداری را به تعویق نیندازند. ازآنجاکه بیشترین میزان نتیجهگیری از درمان در مراحل اولیه پیشرفت بیماری است، بهتر است پس از بررسی علائم و زمینهها در صورت مشکوک بودن به این بیماری به پزشک مراجعه کنید و از خوددرمانی پرهیز کنید. خوددرمانی گاهی نهتنها موجب بهبود بیماریها نمیشود، چهبسا موجب وخیمتر شدن وضع بیمار نیز میشود.