منفذی غیرطبیعی که واژن را به عضو دیگر وصل میکند فیستول واژن نام دارد. این منفذ به علت بافت‌مردگی واژن ایجاد میشود. اگرچه برخی از فیستول‌ها خودبه‌خود بهبود می‌یابند، اما اکثر آنها نیازمند مراقبت‌های پزشکی هستند و در صورت عدم تشخیص و رسیدگی برای بیمار مشکل‌ساز خواهد شد. 30 درصد بیماران مبتلا به این بیماری، دچار ناباروری میشوند.
در ادامه این مطلب ما قصد داریم انواع فیستول واژن و روشهای تشخیص و درمان آن را به شما معرفی کنیم. نگران نباشید! ما کنار شما هستیم تا قدم‌به‌قدم از تشخیص تا درمان این بیماری را بشناسید.
انواع فیستول واژن
فیستول انواع گوناگونی دارد و بسته به محل درگیری نام‌گذاری میشوند. مهم‌ترین و شایعترین فیستول‌ها به شرح زیر است:
فیستول حالب واژینال: ارتباط واژن توسط فیستول واژن به حالبها (حالبها لوله‌هایی هستند که ادرار را از کلیه خارج کرده و به مثانه انتقال می‌دهند.)
فیستول وزیکول واژینال: ارتباط واژن و مثانه که شایعترین نوع فیستول است
فیستول مجرای ادرار: ارتباط مجرای ادرار و واژن (مجرای ادرار مجرایی است که ادرار را از مثانه به خارج بدن منتقل میکند.)
فیستول رکتوواژینال: ارتباط رکتوم و واژن (رکتوم قسمت انتهایی روده بزرگ است.)
فیستول کولوواژینال: ارتباط روده بزرگ (کولون) و واژن
فیستول انتروواژینال: ارتباط واژن و روده باریک
فیستول واژن چه علائمی دارد؟
فیستول واژن اغلب با درد همراه نیست و موجب ایجاد درد نمی‌شود، ولی مشکلاتی را به دنبال می‌آورد که ملزم به توجه و مراقبت‌های پزشکی است. شما نمی‌توانید با فرو کردن انگشتان خود در واژن فیستول واژن را احساس کنید، ولی می‌توانید با بررسی علائم زیر احتمال وجود فیستول واژن را بررسی کنید این علائم عبارت‌اند از:
- شکم درد
- تب
- اسهال
- استفراغ
- بوی بد واژن
- بی‌اختیاری ادرار
- عفونت واژن
- عفونت دستگاه ادراری
- خروج مدفوع و گاز از واژن
- خونریزی مقعد یا واژن
- کاهش وزن بی‌دلیل
- پوست ملتهب و تحریک شده اطراف مقعد و واژن
- مقاربت دردناک
علل رایج فیستول واژن چیست؟
فیستول واژن میتواند ژنتیکی باشد، اما موارد زیر میتوانند زمینه ابتلا به این بیماری را فراهم کنند.
- جراحی شکم یا لگن مانند سزارین و هیسترکتومی
- پارگی واژن حین زایمان
- سرطان در ناحیه لگن مثل سرطان دهانه رحم، سرطان کولون
- پرتودرمانی در ناحیه لگن
- بیماری‌های التهابی روده مثل کرون
چگونه فیستول واژن تشخیص داده میشود؟
در ابتدا پزشک معاینات لگنی را روی فرد مشکوک به بیماری انجام میدهد، و سؤالاتی راجع به سابقه پزشکی میپرسد. این سؤالات مشخص میکند که آیا فرد زمینه ایجاد فیستول را دارد یا خیر. برای مثال آیا اخیراً زایمان، جراحی، عفونت یا تشعشعات لگنی داشته است یا خیر.
برای تشخیص قطعی بیماری، پزشک ممکن است آزمایشهای زیر را تجویز کند:
تست رنگ: مثانه با محلول رنگی پر میشود. در صورت وجود فیستول از واژن محلول رنگی خارج میگردد.
سیستوسکوپی: با استفاده از دستگاه سیستوسکوپ مثانه و مجاری ادرار بررسی میشود.
اشعه ایکس: در این روش از محلول رنگی و تصاویر اشعه ایکس برای تشخیص استفاده میشود.
سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر: بررسی مقعد و رکتوم بیمار با استفاده از لولهای نازک که در نوک آن دوربین قرار دارد.
درمان فیستول واژن
درحالی‌که برخی از فیستول‌ها ممکن است خودبه‌خود بهبود یابند اما اغلب فیستول‌ها نیاز به درمان دارند و توسط پزشک متخصص باید درمان شوند.
انواع روشهای درمان فیستول عبارت‌اند از:
استفاده از چسب یا پلاگین؛ این چسب‌ها و پلاگین‌ها از پروتئین‌های طبیعی ساخته شدهاند و برای پرکردن فیستول استفاده میشود. پزشک میتواند برای درمان عفونت ناشی از فیستول آنتی‌بیوتیک تجویز کند، اما بااین‌حال بسیاری از افراد مبتلا به فیستول واژن، ملزم به جراحی هستند و نوع جراحی بستگی به نوع فیستول و محل آن دارد.
لاپاراسکوپی: در لاپاراسکوپی پزشک برش‌های کوچک را ایجاد میکند و دوربین‌ها و ابزارها را وارد محل موردنظر میکند. یا ممکن است جراحی شکم انجام شود که در این جراحی با چاقوی جراحی برش منظم ایجاد میشود.
روشهای دیگر آن شامل:
- دوختن یک‌تکه مخصوص بر روی فیستول
- برداشتن بافت در جای دیگر بدن فرد بیمار و بستن فیستول با استفاده از آن
- تا کردن یک فلت از بافت های سالم روی فیستول
کلام پایانی
ممکن است فرد مدت طولانی دچار فیستول واژن باشد ولی پی نبرد؛ متأسفانه در صورت عدم رسیدگی به این موضوع فیستول میتواند گاهی به‌سرعت پیشرفت کرده و مشکلاتی مانند کاهش وزن شدید، عفونت کلیه ها، عفونت واژن و…را به همراه داشته باشد؛ بنابراین در صورت بروز هر یک از علائم ذکر شده به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.
